برای مردمی مثل ما که از صدها سال پیش تاکنون، هر روز چشممان به دیدن نقوش فرش ایرانی عادت کرده، این زیبایی منحصربه‌فرد به یکی از عناصر عادی در گوشه و کنار خانه‌هایمان تبدیل شده است؛ اما آیا این هنر غنی چند هزار ساله، لایق این نیست که چشم‌ها را بشوییم و جور دیگر ببینیم؟!

شاید به دلیل همین اهمیت باشد که دوستداران هنر در شرق و غرب این کره خاکی، با دیدن نقش و نگارهای کهن ایرانی، محو زیبایی‌هایش می‌شوند. این علاقه و اشتیاق تا به آن‌جا رسیده که طراحان برندهای مطرح جهانی، از این طرح‌های برای تولید لباس‌های زیبا و بی‌نظیرشان وام گرفته‌اند. در این مطلب، به اهمیت نقوش فرش ایرانی در طراحی لباس می‌پردازیم و از معروف‌ترین کالکشن‌هایی می‌گوییم که با استفاده از همین نقوش ایرانی، جهان مد را تکان داده‌اند؛ پس در ادامه این مطلب بانی‌مد را همراهی کنید.

فرش‌ها از زمان‌های دور تاکنون منبع الهام هنرمندان بوده‌اند. رنگ‌ها، طرح‌ها و بافتشان به خانه‌ها، آرزوها و رویاهایمان رنگ و گرما می‌بخشند؛ اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که می‌توانیم این نقوش زیبا را از زمین خانه جدا کنیم و به آن‌ها ارج و قرب دیگری بدهیم؟ نزدیک به بیست سال است که استفاده از نقوش فرش ایرانی در صنعت مد جهانی مورد توجه قرار گرفته و داستان هم اتفاقا از یک برند ایرانی آغاز شد تا بعدها توجه برترین برندهای مد و پوشاک را به خود جلب کند. این نوع پوشاک که امروزه در زمرۀ سبک بوهو دسته‌بندی می‌شوند، عموما رنگ‌های گرمی دارند و حس شور و تکاپو را تداعی می‌کنند. گفتنی‌ست که در طول دو دهه گذشته تاکنون، چهار برند مهم جهانی به این سبک جدید و خاص پرداخته‌اند؛ اما بیایید نگاهی به کالکشن‌هایی بیاندازیم که نقوش سنتی ایرانی را بازتاب داده‌اند:

همه‌چیز از یک گالری فرش آغاز شد!

در سال ۲۰۰۳، مدیر یک گالری فرش ایرانی به این ایده رسید که طرح‌های خاص فرش ایرانی را روی لباس‌ها هم اجرا کند. آن‌ها این ایده را برای افتتاحیۀ یک مرکز خرید پیاده‌سازی کردند تا شجاعتشان در انجام این کار روی تاریخ مد تاثیر بگذارد!

هرمس و کالکشن تبریز (۲۰۱۳)

طراحان برند بین‌المللی هرمس (Hermès) که همواره علاقۀ خاصی به نقوش فرش‌های تبریز داشتند، سال ۲۰۱۳ در هفتۀ مد نیویورک از کالکشنی به نام «تبریز» رونمایی کردند که در آن از نقوش تاریخی فرش‌های تبریز استفاده شده بود. دست‌سازه‌های کریستوفر لِمِتره (Christopher Lemaitre) از آن دسته پوشاکی است که در قالب پوشاک آقایان با استایل اورسایز در این کالکشن لوکس به بازار معرفی شد.

جالب این‌جا است که برند هرمس قبلا هم به سراغ طرح‌های سنتی ایرانی رفته بوده و در حقیقت کاترین باسک، از طراحان سابق هرمس سابقا نوعی روسری ابریشمی طراحی کرد که به آن نام «قلمدان» داده بودند.

ژیوانشی و کالکشن مردانه پاییز و زمستان سال (۲۰۱۵)

در سال ۲۰۱۵، ریکاردو تیشی Givenchy که یکی از طراحان ایتالیایی معروف در جهان به‌حساب می‌آید، از کالکشن مردانه عظیمش پرده‌برداری کرد. این کالکشن ویژگی‌های منحصر به فرد زیادی داشت که از میان آن‌ها می‌توان به ترکیب رنگ‌های تیره و گرم (که در انواع خاصی از فرش‌های ایرانی به‌کار می‌رود) اشاره کرد. او طرح‌های فرش ایرانی را مورد بررسی‌های گسترده قرار داد تا در نهایت بتواند اجزای این نقوش را به خوبی درک کند. احاطۀ نسبی ژیوانشی به این موارد باعث شد تا وی هر بار به شیوه‌ای تازه به این نقش و نگارهای زیبا بازگردد و از آن‌ها الهام بگیر و یک‌بار از رنگشان، یک‌بار از ترکیبشان و بار دیگر از زوایای مختلف به کار رفته در آن‌ها برای طراحی کالکشن‌هایش استفاده کند. به کارگیری رنگ‌های قوی و زیبایی فوق‌العاده توسط ریکاردو تیشی در طراحی لباس، کالکشن‌های او را به شکلی خاص متمایز می‌سازد.

توری برچ و کالکشن پاییز و زمستان (۲۰۱۵)

توری برچ (Tory Burch) نیز یکی از طراحان مهم و مشهور امروزی است که برند شخصی خود را اداره می‌کند و هم‌اکنون نزدیک به سه هزار شعبه در سراسر جهان دارد. این دیزاینر آمریکایی در سال ۲۰۱۵ برای تهیه مجموعه لباس‌های پاییز و زمستانه‌اش، از انواع ملیله‌کاری‌ها و سوزن‌دوزی‌های ایرانی به عنوان نقطۀ کانونی طرح‌هایش استفاده کرد تا به این کالکشن ویژگی‌های منحصر به فردی را هدیه کند.

ذکر این نکته ضروری است که استفادۀ برچ از همین نقوش خاص و تاریخی ایرانی، برای مجموعۀ او شهرت بی‌نظیری را به همراه آورد.

کالکشن کروز برند مشهور گوچی (۲۰۱۶)

در سال ۲۰۱۶، فرصتی پیش آمد تا یکی از برترین برندهای جهان، مدل‌های خود را در سکویی پر از فرش‌های ایرانی آنتیک و گران‌قیمت، با لباس‌هایی به همان شکل و طرح، به روی صحنه بفرستد. «الساندرو میشله» صحنه را به شیوۀ یکی از فیلم‌های وس اندرسن طراحی کرده بود تا شرایط تا حدی متناقض به نظر برسد؛ با وجود چنین ریسکی، در نهایت همه‌چیز عالی پیش رفت تا گوچی به یکی از معدود پیشگامان استفاده از نقش و نگارهای فرش ایرانی در صنعت مد تبدیل شود.

نکتۀ جالب دیگری که درمورد این کالکشن وجود داشت، این بود که عموما برندها علاقه دارند تا از اِلِمان‌های مدرن برای دیزاین و طراحی لباس‌ها و دکوراسیون استفاده کنند؛ حال آن که در این مورد خاص، گوچی فرش‌هایی با قدمت بالا را در دیزاین دکوراسیون این کالکشن به کار برد که بر زیبایی مراسم بیافزاید.

وجه اشتراک نقوش فرش ایرانی و سبک بوهو!

کمی عجیب به نظر می‌رسد اما پوشاکی که با نقش و نگارهای فرش ایرانی طراحی می‌شوند، شباهت زیادی به لباس‌های سبک بوهو دارند. در این سبک که به بوهمین نیز معروف است، رنگ‌های عموما شاد و قوی هستند، تن‌پوش‌ها آزادند و پارچه‌ها به نظر می‌آیند. رنگ‌ها هم یکی دیگر از نقاط مشترک میان این دو طراحی به شمار می‌روند. تنالیتۀ رنگ‌های قرمز، کرم و زرد در این سبک‌ها رایج است و در هر دو، انواع سنگ‌دوزی کاملا پذیرفته و متداول به حساب می‌آید.

هنر ایرانی، سرشار از زیبایی و رنگ و روح است. به همین خاطر، هر طرحی هم که از آن وام می‌گیرد، گویی که به سرچشمۀ غنا و مفهوم آن وصل می‌شود. ما در این مطلب، سعی کردیم تا اهمیتی را یادآور شویم که بزرگترین برندهای پوشاک جهان پیش از ایرانی‌های فعال در صنعت پوشاک به آن پی برده‌اند. امیدواریم در کشورمان نیز بیش از پیش به این عناصر مهم ملی توجه شود.