یکی از بارزترین و مهمترین موارد در فرهنگ و هنر ایرانی در بین جهانیان فرش‌های ایرانی است. فرش ایرانی از دیرباز دارای اهمیت زیادی در فرهنگ ما بوده است به گونه‌ای که در ادبیات و تاریخ ایران اشاره زیادی به آن شده است. از این رو موزه فرش ایران نیز یکی از جاذبه‌های گردشگری برای گردشگران داخلی و خارجی می‌باشد.

از همین جا موزه فرش را ببینیم و بشناسیم. این موزه در استان تهران واقع است. این موزه در ۲۲ بهمن ۱۳۵۶ به درخواست فرح پهلوی تاسیس شد. موزه فرش ایران در ضلع شمالی پارک لاله در میدان امام خمینی (ره) استان تهران قرار دارد.

همه روزه علاقمندان به هنر و فرهنگ ایرانی برای مشاهده فرش‌های نفیس ایرانی از آن بازدید می‌کنند. این موزه بزرگترین ویترین هنر دست مشاهیر فرش ایرانی است.

فرش‌های نفیس ایرانی از سراسر ایران جمع آوری شده و در این موزه برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده‌اند.

هدف از راه‌اندازی این موزه پژوهش در سابقه، تحصیلات، پیشینه ارزش تاریخی هنر و صنعت فرش ایرانی بوده است. اگر به فرش ایرانی علاقه دارید یا فرهنگ تاریخی هنر فرشبافی ایران، برایتان جالب است پیشنهاد می‌کنیم حداقل یکبار به این موزه بروید. ما در این مطلب از بانی مگ به معرفی موزه فرش ایران می‌پردازیم، پس در ادامه این مطلب جذاب با ما همراه باشید.

آثار نفیس موجود در موزه فرش ایران

موزه فرش ایران، گنجینه‌ای بی‌نظیر از هنر و تاریخ فرش‌بافی ایرانی را در دل خود، جای داده است. در این موزه می‌توان فرش‌های نفیس و بی‌نظیری را از دوره‌های مختلف تاریخی، صفویه تا قاجار و پهلوی، مشاهده کرد. هر کدام از این فرش‌ها، روایتی از فرهنگ، هنر و ظرافت ایرانیان را به تصویر می‌کشند و گویی دریچه‌ای به سوی گذشته پرافتخار این سرزمین می‌گشایند.

در ادامه به برخی از آثار نفیس موجود در موزه فرش ایران اشاره می‌کنیم:

1. فرش “شیخ صفی” (دوره صفویه): این فرش نفیس که به “شاه عباسی بزرگ” نیز مشهور است، یکی از مشهورترین فرش‌های جهان است. این فرش با ظرافت و دقت بی‌نظیری بافته شده و نقوشی از شکار، گل و بوته و حیوانات را به تصویر می‌کشد. فرش “شیخ صفی” در حال حاضر در موزه فرش ایران نگهداری می‌شود.
2. فرش “پشت‌بافته کاشان” (دوره قاجار): این فرش نفیس با ظرافت و دقت بی‌نظیری بافته شده و نقوش اسلیمی‌ و ختایی را به تصویر می‌کشد. فرش “پشت‌ بافته کاشان” به دلیل ظرافت بافت و زیبایی طرح و نقش، از جمله آثار نفیس موزه فرش ایران به شمار می‌رود.
3. فرش “ماهی در تنگ” (دوره صفویه): این فرش نفیس با نقوش اسلیمی ‌و ختایی و ماهی در تنگ بافته شده است. فرش “ماهی در تنگ” به دلیل ظرافت بافت و زیبایی طرح و نقش، از جمله آثار نفیس موزه فرش ایران می‌باشد.
4. فرش “گل و مرغ تبریز” (دوره قاجار): این فرش نفیس با نقوش گل و مرغ و اسلیمی‌بافته شده است. فرش “گل و مرغ تبریز” به دلیل ظرافت بافت و زیبایی طرح و نقش، از جمله آثار نفیس موزه فرش ایران به شمار می‌رود.
5. فرش “باقچه گل” (دوره قاجار): این فرش نفیس با نقوش گل و بوته و اسلیمی ‌بافته شده است. فرش “باقچه گل” به دلیل ظرافت بافت و زیبایی طرح و نقش، از جمله آثار نفیس موزه فرش ایران به شمار می‌رود.

علاوه بر این فرش‌های نفیس، موزه فرش ایران دارای مجموعه‌های نفیس دیگری از فرش‌های ایرانی از جمله فرش‌های عشایری، قالیچه‌های تصویری، گلیم‌ها و جاجیم‌ها نیز می‌باشد. بازدید از موزه فرش ایران، سفری در تاریخ و هنر ایران است که به شما فرصتی برای آشنایی با این هنر اصیل و ظریف را می‌دهد.

انواع سبک فرش ایرانی

فرش ایرانی، هنر اصیل و پرافتخاری که از دیرباز در تار و پود فرهنگ و تاریخ این سرزمین ریشه دوانده و در سراسر جهان پر آوازه بوده است. تنوع طرح و نقش در فرش ایرانی، گویی گنجینه‌ای بی‌نظیر از هنر، خلاقیت و ظرافت را به نمایش می‌گذارد که هر کدام برگ زرینی از این میراث گرانبها را ورق می‌زند.

در این بخش مقاله قصد داریم سفری در دنیای رنگارنگ انواع سبک فرش ایرانی داشته باشیم و با برخی از مشهورترین طرح‌ها و نقوش این هنر اصیل آشنا شویم.

دسته‌بندی سبک‌های فرش ایرانی

فرش‌های ایرانی را می‌توان از نظر طرح و نقش به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد. برخی از این دسته‌بندی‌ها عبارتند از:

طرح‌های اصیل:

• محرابی: این طرح با نقش یک محراب در قسمت بالایی فرش، معرف فرش‌های مذهبی است و غالباً برای استفاده در مساجد و اماکن مذهبی بافته می‌شود.
• گل و بوته: طرحی پرطرفدار که با نقش‌های ظریف گل‌ها، بوته‌ها و اسلیمی‌ها، فضایی دلنشین و چشم‌نواز خلق می‌کند.
• هندسی: نقش‌های هندسی و اشکالی مانند لوزی، مثلث، ستاره و … در این طرح‌ها حرف اول را می‌زنند و نظم و ترتیبی خاص به فرش می‌بخشند.
• تصویری: برخلاف دیگر طرح‌ها که نقش‌های انتزاعی دارند، در این نوع فرش تصاویری از وقایع تاریخی، شکار، گلدان و … به صورت واقع‌گرایانه بافته می‌شود.
• ترکیبی: ترکیبی از طرح‌های مختلف مانند گل و بوته، هندسی و … که ظاهری منحصر به فرد و چشم‌گیر به فرش می‌بخشند.

طرح‌های مربوط به دوره‌ها:

• صفوی: در این دوره شاهد استفاده از طرح‌های گل و بوته، اسلیمی، شکار و … با رنگ‌های شاد و درخشان هستیم.
• افشاری: نقش‌های هندسی و گل و بوته به صورت ظریف و با جزئیات دقیق، از ویژگی‌های بارز فرش‌های افشاری است.
• قرن نوزدهم:  در این دوره شاهد تنوع زیادی در طرح و نقش فرش‌ها هستیم و از نقوش غربی نیز در کنار طرح‌های اصیل ایرانی استفاده می‌شود.

طرح‌های مربوط به مناطق:

• کاشان: معروف به فرش‌های گل و بوته با رنگ‌های شاد و ابریشمی.
• تبریز: شهرت فرش‌های تبریز به ظرافت بافت، نقشه‌های اصیل و رنگ‌های گرم و دلنشین آنهاست.
• اصفهان: تنوع طرح و نقش، استفاده از ابریشم مرغوب و ظرافت بافت از ویژگی‌های بارز فرش‌های اصفهان است.
• کرمان: معروف به فرش‌های با نقش‌های شکار، گل و بوته و درختان نخل.

نکاتی در مورد انتخاب فرش ایرانی

انتخاب فرش ایرانی مناسب، تا حد زیادی به سلیقه و نیاز شما بستگی دارد. در هنگام انتخاب فرش به موارد زیر توجه کنید:

• محل قرارگیری فرش:  فرش را برای چه مکانی می‌خواهید تهیه کنید؟ پذیرایی، اتاق خواب یا …؟
• اندازه فرش:  ابعاد فرش باید متناسب با فضایی باشد که می‌خواهید در آن پهن شود.
• رنگ فرش:  رنگ فرش باید با دکوراسیون منزل شما هماهنگی داشته باشد.
• طرح و نقش فرش:  انتخاب طرح و نقش فرش به سلیقه شما بستگی دارد.
• بودجه:  فرش‌های ایرانی در قیمت‌های مختلفی عرضه می‌شوند.

ویژگی‌های موزه فرش ایران: سفری به دنیای رنگ و هنر

موزه فرش ایران، گنجینه‌ای بی‌نظیر از هنر و تاریخ فرش ایرانی را در قلب پایتخت به نمایش می‌گذارد. این موزه که در سال ۱۳۵۶ افتتاح شده، با معماری منحصر به فرد و مجموعه بی‌نظیر فرش‌های نفیس، به یکی از پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری ایران تبدیل شده است.

در ادامه به برخی از ویژگی‌های برجسته موزه فرش ایران اشاره می‌کنیم:

مجموعه بی‌نظیر فرش:  موزه فرش ایران، با بیش از ۵۰۰۰ تخته فرش نفیس، از دوره‌های مختلف تاریخی ایران، گنجینه‌ای بی‌نظیر از هنر فرش ایرانی را به نمایش می‌گذارد.  این فرش‌ها که از سراسر ایران جمع‌آوری شده‌اند، نمایانگر تنوع طرح، نقش و رنگ در فرش ایرانی هستند. برخی از فرش‌های مشهور موجود در موزه عبارتند از:

• فرش “انوشیروان با گورخر” مربوط به دوره ساسانی
• فرش “شیخ صفی” مربوط به دوره صفوی
• فرش “بته جقه” مربوط به دوره قاجار
• فرش “ماهی در تنگ” مربوط به دوره پهلوی

معماری منحصر به فرد:  ساختمان موزه فرش ایران، اثر عبدالعزیز فرمانفرمائیان، یکی از معماران برجسته ایرانی، است. این بنا با الهام از معماری سنتی ایران و با استفاده از مصالحی مانند آجر، کاشی و چوب ساخته شده است. از ویژگی‌های بارز این بنا می‌توان به گنبدهای زیبا، حوض‌های فیروزه‌ای و تالارهای وسیع اشاره کرد.

بخش‌های مختلف موزه:  موزه فرش ایران شامل بخش‌های مختلفی از جمله:

• تالار اصلی:  در این تالار، فرش‌های نفیس از دوره‌های مختلف تاریخی ایران به نمایش گذاشته شده‌اند.
• تالار دار قالی:  در این تالار، بازدیدکنندگان می‌توانند با نحوه بافت فرش ایرانی آشنا شوند.
• کتابخانه و مرکز اسناد:  این بخش شامل مجموعه کتاب‌ها، مقالات و اسناد مربوط به تاریخ و هنر فرش ایرانی است.
• فروشگاه: در این فروشگاه، بازدیدکنندگان می‌توانند انواع فرش‌ها، صنایع دستی و سوغاتی را خریداری کنند.

امکانات رفاهی:  موزه فرش ایران مجهز به امکانات رفاهی مختلفی از جمله کافه، رستوران، کتابخانه و نمازخانه است.

برنامه‌های آموزشی:  موزه فرش ایران، برنامه‌های آموزشی مختلفی از جمله کارگاه‌های آموزشی، سمینارها و تورهای آموزشی را برای بازدیدکنندگان برگزار می‌کند.

موقعیت مکانی:  موزه فرش ایران در خیابان آزادی، تقاطع یادگار امام (ره) واقع شده است. دسترسی به این موزه با استفاده از مترو، اتوبوس و تاکسی به راحتی امکان‌پذیر است.

ساعات بازدید:  موزه فرش ایران همه روزه به جز ایام تعطیل از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر باز است.

هزینه بلیط:  هزینه بلیط ورودی موزه فرش ایران برای اتباع ایرانی ۳۰ هزار تومان و برای اتباع خارجی ۲۰۰ هزار تومان است.

نتیجه گیری:

فرش ایرانی در تمام جهان معروف است ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان صنایع فرش در جهان است. علاقمندان به فرش می‌توانند در موزه فرش ایران انواع مختلفی از فرش‌های کهن و قدیمی ‌ایرانی را ببینند. اگر جاذبه‌های گردشگری استان تهران برایتان جذاب است بازدید از موزه فرش را از دست ندهید. مفتخریم که در مطلب موزه فرش ایران با بانی مگ همراه بودید.