در میانه‌ی یک روز گرم تابستانی، زمانی که گوشی خود را در دست می‌گیرید تا شبکه‌های اجتماعی و پیام‌های خود را چک کنید، ناگهان متوجه می‌شوید که دیگر برنامه‌ها به روانی گذشته باز نمی‌شوند و کمی تأخیر دارند و به‌اصطلاح لگ (Lag) می‌زنند. این امر می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ ازجمله می‌توان به پر شدن حافظه‌ی گوشی به‌وسیله‌ی کش برنامه‌های مختلف، کاهش ظرفیت و قدرت باتری و عدم تأمین انرژی سخت‌افزارها به شکل مناسب و درنتیجه کاهش قدرت پردازشی گوشی اشاره کرد.
همچنین با پایان یافتن پشتیبانی نرم‌افزاری گوشی‌ها پس از چند سال، ممکن است آپدیت جدید اپلیکیشن‌ها با نسخه‌ی سیستم‌عامل شما سازگاری نداشته باشند و باعث کاهش سرعت و عملکرد گوشی شوند. در چنین شرایطی، یکی از گزینه‌ها خرید موبایل جدید است؛ اما این گزینه تنها انتخاب ما نیست؛ چراکه می‌توان با انجام یک سری از اقدامات مانند پاک‌سازی حافظه‌ی گوشی از فایل‌های اضافی، حذف اپلیکیشن‌های غیرضروری و یا حتی ریست کردن گوشی، سرعت آن را تا حد زیادی به‌روز اول استفاده از گوشی نزدیک کرد.
در این مقاله از سری مقالات تخصصی بانی مگ قصد داریم تا روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی را بررسی کنیم تا به کمک آن‌ها بتوانید جانی تازه به گوشی خود ببخشید. پس اگر چند سال از عمر گوشی شما گذشته و دچار افت سرعت شده تا انتها با ما همراه باشید.
روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی
روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی بسیار زیاد است و باید در ابتدا بدانید که چه عواملی باعث کاهش سرعت و افت عملکرد گوشی شما شده است. ذخیره فایل‌های زیاد و بدون استفاده، نصب اپلیکیشن‌های غیرضروری، استفاده از انیمیشن‌ها و جلوه‌های بصری بی‌شمار و یا به‌روز نکردن سیستم‌عامل می‌تواند در کاهش سرعت گوشی تأثیرگذار باشد.
در برهه‌ای که قیمت گوشی شیائومی نیز که از برندهای خوش قیمت بازار به شمار می‌رود، بسیار بالا رفته، می‌توان با انجام کارهایی برای افزایش سرعت گوشی قدیمی، از خرید یک گوشی جدید بی‌نیاز شد. در ادامه برای هر یک از موارد گفته‌شده، راهکارهایی را ارائه می‌کنیم تا با استفاده از آن‌ها بتوانید گوشی خود را به بالاترین میزان کارایی‌اش برسانید.
پاک‌سازی حافظه گوشی: حذف فایل‌های غیرضروری
اولین، ساده‌ترین و مهم‌ترین موردی که باید انجام دهید، پاک‌سازی حافظه‌ی گوشی و حذف فایل‌های غیرضروری است. ذخیره‌ی فایل‌های مشابه، عکس‌های تکراری یا دانلودهایی که دیگر به آن‌ها احتیاج ندارید، همگی می‌توانند حافظه‌ی گوشی را بیش‌ازاندازه پر کنند. پاک‌سازی حافظه نه‌تنها باعث آزاد شدن فضای ذخیره‌سازی می‌شود، بلکه می‌تواند عملکرد پردازشی گوشی را نیز بهبود ببخشد.
هنگامی‌که حافظه‌ی داخلی گوشی پر است، گوشی برای انجام وظایف خود، زمان بیشتری نیاز دارد و این مسئله باعث کاهش سرعت آن می‌شود. با حذف فایل‌های غیرضروری، سرعت گوشی تا حد زیادی افزایش می‌یابد.
برای پاک‌سازی حافظه‌ی گوشی، می‌توانید به صورت دستی فایل‌های غیرضروری را حذف کنید یا از برنامه‌های مدیریت حافظه استفاده کنید. این برنامه‌ها به شما کمک می‌کنند تا فایل‌های غیرضروری و تکراری را شناسایی و حذف کنید. برای سیستم‌عامل اندروید می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی مانند CCleaner یا Files by Google استفاده کنید و به‌وسیله‌ی آن‌ها فضای ذخیره‌سازی گوشی را بهینه‌سازی کنید.
بهروزرسانی سیستم‌عامل و برنامه‌ها
از دیگر روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی که بسیار مهم است، بهروزرسانی و آپدیت سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌ها است. آپدیت‌های جدید دربرگیرنده‌ی بهبودهای امنیتی، رفع اشکالات و بهینه‌سازی‌های عملکردی هستند و می‌توانند سرعت گوشی را افزایش دهند. بیشتر گوشی‌های اندرویدی موجود در بازار تا ۳ سال نسخه‌ی جدید اندروید را دریافت می‌کنند و پس‌ازآن نیز یک سال آپدیت‌های امنیتی را دریافت می‌کنند.
گوشی‌های آیفون وضعیت بهتری دارند و معمولاً ۵ تا ۶ سال نسخه‌های جدید iOS را دریافت می‌کنند. درباره‌ی اپلیکیشن‌ها نیز اگر شرکت توسعه‌دهنده‌ی آن‌ها شرکتی معتبر باشد، به‌طور متناوب اپلیکیشن‌های خود را آپدیت کرده و هم مشکلات اپلیکیشن خود را رفع می‌کند و هم قابلیت‌های جدیدی را به آن می‌افزاید.
برای آپدیت سیستم‌عامل در گوشی‌های اندرویدی می‌توانید به اپلیکیشن تنظیمات رفته و در بخش Software Update به‌روزرسانی‌های جدید برای سیستم‌عامل را بررسی کنید و در صورت وجود، آن را دانلود و نصب کنید. برای گوشی‌های آیفون نیز گزینه‌ای مشابه در تنظیمات و در بخش General وجود دارد که می‌توانید از طریق آن سیستم‌عامل iOS را بهروزرسانی کنید. برای آپدیت اپلیکیشن‌ها هم می‌توانید در گوشی‌های اندرویدی از Google Play Store و در گوشی‌های آیفون از App Store استفاده کنید و آپدیت‌های موجود را دانلود و نصب کنید.
گفتن این نکته بسیار ضروری است که آپدیت اپلیکیشن‌ها گاهی می‌تواند نتیجه‌ی عکس داشته و سرعت گوشی را کاهش دهد. چراکه با توقف پشتیبانی نرم‌افزاری از گوشی و قدیمی شدن نسخه‌ی سیستم‌عامل، آپدیت جدید اپلیکیشن‌ها می‌تواند با سیستم‌عامل گوشی ناسازگاری داشته و موجب افت سرعت یا مشکلات دیگر شود؛ بنابراین هنگام آپدیت اپلیکیشن‌ها روی گوشی‌های قدیمی‌تر، توجه به سازگاری آن با نسخه‌ی سیستم‌عامل ضروری است.
این مورد در Google Play Store و در بخش توضیحات اپلیکیشن نوشته‌شده و حداقل نسخه‌ی سیستم‌عامل موردنیاز گفته شده است. همچنین درصورتی‌که اپلیکیشن را از منابع و فروشگاه‌های دیگری دانلود می‌کنید، می‌توانید با جست‌وجو در اینترنت، آخرین نسخه‌ی سازگار از یک اپلیکیشن خاص را با نسخه‌ی سیستم‌عامل خود، پیدا کنید.
غیرفعال کردن انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری
یکی دیگر از روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی، غیرفعال کردن انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری است. انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری که در هر دو سیستم‌عامل اندروید و iOS به کار می‌روند، برای زیباتر کردن تجربه کاربری طراحی شده‌اند؛ اما این انیمیشن‌ها می‌توانند اثرات جانبی داشته و باعث کاهش سرعت عملکرد گوشی و همچنین مصرف بیشتر باتری شوند. غیرفعال کردن انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری می‌توانند پردازنده و رم را کمتر درگیر کرده و قدرت پردازشی و سرعت گوشی را افزایش دهد.
برای غیرفعال کردن انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری در گوشی‌های اندرویدی، باید وارد اپلیکیشن تنظیمات گوشی شوید و سپس در بخش تنظیمات توسعه‌دهندگان (Developer Options)، گزینه‌های مربوط به انیمیشن‌ها را پیداکرده و آن‌ها را غیرفعال کنید و یا روی کمترین میزان ممکن تنظیم کنید. اگر بخش تنظیمات توسعه‌دهندگان در گوشی شما فعال نیست، می‌توانید با رفتن به بخش درباره‌ی گوشی (About Phone) و لمس چندباره‌ی گزینه شماره‌ی ساخت (Build Number) این بخش را فعال کنید.
در گوشی‌های آیفون نیز می‌توانید به اپلیکیشن تنظیمات و بخش General بروید و سپس گزینه‌ی دسترسی (Accessibility) را انتخاب کنید. در این بخش گزینه‌ی کاهش حرکت (Reduce Motion) را فعال کنید. این کار باعث غیرفعال شدن برخی از انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری می‌شود و می‌تواند سرعت و عملکرد گوشی را تا میزان زیادی افزایش دهد.
مدیریت و بهینه‌سازی برنامه‌های پس‌زمینه
یکی دیگر از عوامل مهمی که می‌تواند باعث کاهش سرعت گوشی‌های قدیمی شود، برنامه‌های پس‌زمینه هستند. بسیاری از برنامه‌ها حتی زمانی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید، همچنان در پس‌زمینه فعال هستند و منابع سخت‌افزاری مانند پردازنده و رم را مصرف می‌کنند. این مسئله می‌تواند در درازمدت باعث کاهش سرعت و عملکرد گوشی شود. با مدیریت و بهینه‌سازی برنامه‌های پس‌زمینه، می‌توانید منابع سخت‌افزاری بیشتری را برای برنامه‌هایی که به‌صورت مداوم از آن‌ها استفاده می‌کنید، آزاد کنید و درنتیجه سرعت و عملکرد گوشی را افزایش دهید.
برای مدیریت و بهینه‌سازی برنامه‌های پس‌زمینه، می‌توانید از ابزارها و تنظیمات خود گوشی استفاده کنید. در گوشی‌های اندرویدی، به اپلیکیشن تنظیمات گوشی بروید و در بخش برنامه‌ها (Apps) برنامه‌هایی که در پس‌زمینه فعال هستند را بررسی کرده و در صورت نیاز آن‌ها را غیرفعال کنید. همچنین می‌توانید از گزینه‌های مدیریت مصرف باتری و بهینه‌سازی استفاده کنید که این دو گزینه هم در تنظیمات گوشی هستند.
قیمت گوشی آیفون در مدل‌های جدید نیز به‌اندازه‌ای بالا رفته که بهتر است به‌جای خرید یک گوشی جدید، بهینه‌سازی‌هایی را در آن انجام داد. در گوشی‌های آیفون هم می‌توانید به اپلیکیشن تنظیمات، بخش General و سپس به بخش Background App Refresh بروید و انتخاب کنید که کدام برنامه‌ها اجازه داشته باشند در پس‌زمینه فعالیت کنند و کدام برنامه‌ها غیرفعال شوند. غیرفعال کردن اپلیکیشن‌ها در این قسمت هم قدرت پردازشی را افزایش می‌دهد و هم مصرف باتری را تا حد زیادی بهینه می‌کند.
پاک‌سازی کش (Cache) برنامه‌ها
اپلیکیشن‌ها به‌مرورزمان فایل‌های موقتی از خود به‌جا می‌گذارند که به آن‌ها کش (Cache) می‌گویند. این فایل‌ها برای افزایش سرعت دسترسی به فایل‌ها و اجرای برنامه‌ها تولید و ذخیره می‌شوند؛ اما پس از مدتی حجم کش برنامه‌های مختلف به‌اندازه‌ای زیاد می‌شود که نتیجه‌ی معکوس داشته و سرعت گوشی را پایین می‌آورد. پاک‌سازی کش اپلیکیشن‌ها می‌تواند حافظه‌ی داخلی را خالی کرده و سرعت گوشی را افزایش می‌دهد.
برای پاک‌سازی کش برنامه‌ها در گوشی‌های اندرویدی می‌توانید به دو روش عمل کنید. روش اول استفاده از بخش مدیریت برنامه‌ها در تنظیمات گوشی است. در این بخش می‌توانید هر اپلیکیشنی را که می‌خواهید پیدا کنید و به صفحه‌ی آن وارد شوید؛ سپس از بخش حافظه (Storage) با گزینه‌ی پاک‌سازی حافظه‌ی موقت (Clear Cache)، کش آن برنامه را پاک کنید. روش دیگر استفاده از تنظیمات خود اپلیکیشن است. برخی برنامه‌ها مانند تلگرام در تنظیمات خود گزینه‌ی پاک‌سازی کش دارند که به‌وسیله‌ی آن می‌توانید تمام یا بخشی از کش برنامه را پاک کنید.
متأسفانه پاک‌سازی کش در گوشی‌های آیفون به صورت مستقیم امکان‌پذیر نیست و درصورتی‌که بخواهید کش برنامه‌ای را پاک کنید، ناچارا باید آن اپلیکیشن را به صورت کامل حذف کرده و دوباره نصب کنید. البته قابلیت پاک‌سازی کش درون برنامه‌ای برای اپلیکیشن‌هایی همچون تلگرام در iOS نیز موجود است.
ریست فکتوری
ریست فکتوری در کنار این‌که نامی ترسناک دارد، اما از روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی است. دلیل این ترس می‌تواند ناشی از آن باشد که بسیاری از کاربران نمی‌توانند از اطلاعات خود نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنند و با انجام ریست فکتوری، اطلاعات خود را ازدست‌رفته می‌بینند؛ اما با استفاده از خود گوشی و یا اپلیکیشن‌های جانبی می‌توان از تمامی اطلاعات مهم نسخه‌ی پشتیبان تهیه کرد و با ریست فکتوری یا همان بازگردانی گوشی به تنظیمات کارخانه، آن را مانند روز اول نو کرد. ریست کردن گوشی آخرین راه‌حل موجود است و اگر هیچ‌یک از روش‌های بالا، تأثیر چندانی در بهبود سرعت گوشی نداشت، باید اقدام به ریست فکتوری گوشی کرد.
برای تهیه‌ی نسخه‌ی پشتیبان از اطلاعاتی مانند مخاطبین، پیامک‌ها و … می‌توانید از اپلیکیشن و اکانت گوگل استفاده کنید؛ فایل‌های رسانه‌ای مانند عکس، فیلم و موزیک را نیز می‌توانید روی یک حافظه‌ی جانبی یا کامپیوتر شخصی خود کپی و ذخیره کنید. اپلیکیشن‌هایی مانند Super Backup نیز می‌توانند پشتیبان‌گیری از اطلاعات گفته شده را برای شما انجام دهند. اگر اینترنت قابل اتکایی دارید، می‌توانید اطلاعات خود را روی فضاهای ابری همچون Google Drive نیز ذخیره کنید.
پشتیبان‌گیری در گوشی‌های آیفون کمی پیچیده‌تر است و اگر بخواهید گوشی خود را ریست کنید، باید اطلاعات خود را روی iCloud آپلود کنید و یا با استفاده از نرم‌افزار iTunes نسخه‌ای از آن‌ها را روی کامپیوتر شخصی ذخیره کنید.
پیش از ریست فکتوری کردن گوشی، حتماً از حذف اکانت‌ها و حساب‌های مختلف مانند اکانت گوگل، اکانت سامسونگ، اپل آی‌دی و … از روی گوشی اطمینان حاصل کنید تا پس از ریست کردن گوشی، دچار مشکلاتی مانند قفل شدن گوشی نشوید.
استفاده از کارت حافظه جانبی (SD Card)
یکی دیگر از روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی، استفاده از کارت حافظه‌ی جانبی (SD Card) است. این روش به شما امکان می‌دهد تا فضای ذخیره‌سازی بیشتری به گوشی خود اضافه کنید و برخی از برنامه‌ها و داده‌ها را به کارت حافظه منتقل کنید تا حافظه‌ی داخلی گوشی کمتر درگیر شود. خرید یک کارت حافظه، زمانی ارزش پیدا می‌کند که به قیمت گوشی‌های جدید نگاه کنیم؛ برای مثال با بالا رفتن میزان حافظه‌ی داخلی، قیمت گوشی سامسونگ جهش زیادی دارد که خرید حافظه‌ی بالاتر را با تردید مواجه می‌کند.
در گوشی‌های اندرویدی، می‌توانید عکس‌ها، ویدئوها، موزیک‌ها و بخشی از اپلیکیشن‌ها را به کارت SD منتقل کنید. برای انتقال برنامه‌ها به کارت حافظه می‌توانید به تنظیمات گوشی و سپس بخش برنامه‌ها (Apps) بروید و در صفحه‌ی هر برنامه، با استفاده از گزینه‌ی انتقال به کارت حافظه (Move to SD Card)، آن را به کارت حافظه منتقل کنید. البته باید بدانید که همه‌ی برنامه‌ها قابلیت انتقال به کارت حافظه را ندارند. همچنین اگر برنامه‌ای را به کارت حافظه انتقال دهید، پس از خارج کردن کارت حافظه آن برنامه از روی گوشی پاک می‌شود و باید دوباره آن را روی حافظه‌ی داخلی نصب کنید.
همچنین در نظر داشته باشید که کارت حافظه‌ای که روی گوشی استفاده می‌کنید، باید از استانداردهای لازم برخوردار باشد؛ چراکه یک کارت حافظه‌ی متفرقه و بی‌کیفیت خود باعث افت سرعت خواندن اطلاعات و کاهش سرعت گوشی می‌شود.
تغییر تنظیمات دستگاه برای عملکرد بهتر
انجام برخی تغییرات در تنظیمات گوشی نیز می‌تواند سرعت گوشی‌های قدیمی را افزایش دهد. یکی از این موارد غیرفعال کردن بهروزرسانی خودکار اپلیکیشن‌هاست. با این کار فروشگاه‌های اپلیکیشن مجبور نیستند تا دائماً در پس‌زمینه، به‌روزرسانی‌های موجود را بررسی کنند و به‌این‌ترتیب منابع کمتری درگیر می‌شود. کاهش تعداد ویجت‌ها و ابزارهای روی صفحه‌نمایش نیز می‌تواند کمک قابل‌توجهی به افزایش سرعت گوشی کند.
همچنین غیرفعال کردن GPS، استفاده از اینترنت وایفای به جای دیتا، کاهش نور نمایشگر و غیرفعال کردن ویژگی‌هایی همچون HDR و تنظیماتی ازاین‌دست می‌تواند به بهبود کارایی و سرعت گوشی کمک کند. کاهش مصرف باتری و استفاده از حالت‌های ذخیره‌ی انرژی مانند Power Saving Mode نیز می‌تواند فعالیت‌های پس‌زمینه را محدود کرده و سرعت گوشی را بالا ببرد.
نتیجه‌گیری
در این مقاله به بررسی روش‌های افزایش سرعت گوشی قدیمی پرداختیم. با انجام این روش‌ها، می‌توانید از گوشی قدیمی خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنید و عملکرد آن را بهبود بخشید. از پاک‌سازی حافظه گوشی و حذف فایل‌های غیرضروری گرفته تا بهروزرسانی سیستم‌عامل و برنامه‌ها، غیرفعال کردن انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری، مدیریت و بهینه‌سازی برنامه‌های پس‌زمینه، پاک‌سازی کش برنامه‌ها، ریست فکتوری، استفاده از کارت حافظه جانبی و تغییر تنظیمات دستگاه، همه این روش‌ها می‌توانند به افزایش سرعت و عملکرد گوشی‌های قدیمی کمک کنند.
هرچند که گوشی‌های قدیمی به دلیل محدودیت‌های سخت‌افزاری ممکن است همیشه نتوانند با گوشی‌های جدیدتر رقابت کنند، اما با انجام این روش‌ها می‌توانید از عملکرد بهتر و بهینه‌تری برخوردار شوید و همچنان از گوشی خود لذت ببرید. اگرچه برخی از این روش‌ها ممکن است نیاز به تغییرات زیادی در تنظیمات و استفاده از ابزارهای مختلف داشته باشند، اما درنهایت نتیجه‌ای که به دست می‌آورید، ارزش تلاش را خواهد داشت.
