سلامت دهان و دندان تنها به داشتن لبخندی زیبا محدود نمی‌شود. این بخش از بدن ما نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری شخصیت و اعتمادبه‌نفس ما ایفا می‌کند. یک لبخند زیبا و دندان‌های سالم به شما اعتمادبه‌نفس بیشتری برای برقراری ارتباط با دیگران می‌دهد. وقتی احساس می‌کنید لبخندتان جذاب است، بیشتر تمایل دارید با دیگران تعامل داشته باشید و در موقعیت‌های اجتماعی فعال‌تر باشید. معمولاً وقتی بحث زیبایی لبخند مطرح می‌شود ناخودآگاه به فکر دندان‌های خود می‌افتیم. طریقه مصرف دهان شویه یکی از راه‌هایی است که می‌توانید لبخندی زیبا و همیشگی داشته باشید

اینکه آیا دندان‌های مرتبی داریم یا خیر؛ اما از آن مهم‌تر معمولاً سفید بودن دندان‌ها برایمان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند؛ برای داشتن دندان زیبا و سالم اولین چیزی که به ذهن می‌رسد مسواک زدن است و اگر کمی حرفه‌ای‌تر باشیم نخ دندان را هم مهم می‌دانیم؛ اما حرفه‌ای‌های این مقوله در لیست خرید لوازم بهداشتی خود خرید دهانشویه را هم به خرید مسواک، خرید خمیردندان و خرید نخ دندان اضافه می‌کنند و استفاده از دهانشویه را هم به‌اندازه‌ی مسواک و نخ در برنامه سلامت دندان خود قرار می‌دهند؛ اما برای اینکه بدانیم اصولاً دهانشویه چیست و یک دهانشویه خوب چه خصوصیاتی دارد یا اینکه طریقه مصرف دهان شویه چگونه است باید این مقاله را در بانی مگ دنبال کنید.

طریقه مصرف دهانشویه

پیش از آنکه طریقه مصرف دهانشویه را یاد بگیریم بهتر است اول بپرسیم که این محصول چیست و چه کاربردی دارد.

به‌طور خلاصه دهانشویه مایعی است برای شستشوی دهان و دندان‌ها. این مایع حاوی مواد ضدعفونی‌کننده و ترکیبات فعال دیگری است که برای کاهش باکتری‌های دهان، جلوگیری از پوسیدگی دندان، کاهش التهاب لثه و رفع بوی بد دهان استفاده می‌شود.

دهانشویه‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند و هرکدام کاربرد خاصی دارند. به‌طورکلی می‌توان انواع دهانشویه ها را به دهانشویه‌های ضد میکروبی، دهانشویه‌های حاوی فلوراید، دهانشویه‌های ضدالتهاب و دهانشویه‌های مخصوص کودکان تقسیم کرد. حال بپردازیم به اینکه طریقه مصرف دهان‌شویه چگونه است.

اندازه‌گیری مقدار مناسب

یکی از مسائل مربوط به طریقه مصرف دهان شویه مقدار مصرف دهانشویه است که بهتر است از دندان‌پزشکتان بپرسید اما به‌طورکلی دستورالعمل مصرف آن روی بسته‌بندی یا روی جلد دهانشویه قید شده است و می‌توانید به‌راحتی از آن پیروی کنید. یک دستورالعمل کلی می‌گوید که معمولاً ۱۵ تا ۲۰ میلی‌لیتر از دهانشویه برای هر بار مصرف آن کافی است. معمولاً درپوش این محصولات دارای درجه‌بندی است، درعین‌حال می‌توانید از سرنگ برای اندازه‌گیری مقدار مصرف استفاده کنید.

شستشوی کامل دهان

یکی از نکات مهم استفاده از دهان‌شویه شستشوی کامل دهان است. برای اثرگذاری دهانشویه، باید طریقه مصرف دهانشویه به‌درستی و دقت رعایت شود. مراحل شستشوی کامل دهان با دهانشویه ازاین‌قرار است:

• مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: فکر نکنید با مصرف دهانشویه از دست مسواک زدن و نخ دندان کشیدن خلاص می‌شوید! قبل از استفاده از دهانشویه، حتماً باید دندان‌هایتان را مسواک زده و نخ دندان بکشید. با این کار، ذرات غذا و باکتری‌ها از روی دندان‌ها و لابه‌لای آن‌ها پاک‌شده و دهانشویه می‌تواند عملکرد مؤثری داشته باشد.
• قرقره کردن: مقدار مصرف دهانشویه را که با استفاده از درپوش مدرج یا سرنگ اندازه گرفته‌اید در دهان خود بریزید و آن را به مدت ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه در دهان خود قرقره کنید. تمام قسمت‌های دهان ازجمله لثه‌ها، زبان و سقف دهان را باید با دهانشویه شسته شوند.
• تمرکز بر مناطق مختلف دهان: هنگام قرقره کردن دقت کنید تمام قسمت‌های دهان، ازجمله پشت دندان‌ها، اطراف لثه‌ها و زیر زبان شسته شوند.
• بیرون ریختن: پس از گذشت سی ثانیه تا یک دقیقه، دهانشویه را بیرون بریزید. نیازی نیست دهان خود را با آب بشویید، مگر اینکه توصیه دندان‌پزشکتان باشد یا در دستورالعمل استفاده از دهانشویه آمده باشد.

نکته مهم در طریقه مصرف دهان‌شویه:

• قورت ندهید: دهانشویه را نباید قورت دهید، زیرا مواد شیمیایی موجود در آن ممکن است مشکلاتی را برای سیستم گوارشی شما ایجاد کند.

عدم خوردن و آشامیدن بعد از مصرف

پس از استفاده از دهانشویه، باید مدتی برای خوردن و آشامیدن صبر کنید. مدت‌زمانی که لازم است از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید بستگی به نوع دهان‌شویه‌ای دارد که استفاده کرده‌اید. به‌طورکلی می‌توانید برای این منظور از دستورالعمل زیر پیروی کنید:

• دهانشویه‌های حاوی فلوراید: اگر از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کرده‌اید بهتر است حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت پس از استفاده از آن، از خوردن یا آشامیدن بپرهیزید. با این کار به فلوراید فرصت می‌دهید تا روی دندان‌های شما بنشیند و از آن‌ها محافظت بهتری به عمل آورد.
• سایر دهانشویه‌ها: برای سایر انواع دهانشویه، معمولاً نیازی نیست که به مدت طولانی صبر کنید. بااین‌حال، بهتر است بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید تا دهانشویه بتواند تأثیرش را روی دهان شما کامل کند.

اما این صبر کردن برای چیست؟

• اثربخشی بیشتر: با صبر کردن، دهانشویه فرصت پیدا می‌کند تا به‌طور کامل روی دندان‌ها و لثه‌ها عمل کند و اثر ضد باکتریایی آن به بهترین شکل مؤثر افتد.
• جذب بهتر فلوراید: در دهانشویه‌های حاوی فلوراید، با صبر کردن، به فلوراید فرصت می‌دهیم تا بیشتر جذب مینای دندان شود و مانع پوسیدگی آن شود.

چه چیزی را بعد از دهانشویه بخوریم یا بنوشیم؟

برای بسیاری افراد این سؤال مطرح است که پس از استفاده از دهانشویه، چه چیزی بخوریم یا بنوشیم تا بیشترین تأثیرپذیری را داشته باشد؟ پاسخ دقیق به این سؤال به نوع دهانشویه ای که استفاده کرده‌اید و هدف استفاده از آن بستگی دارد. به‌طورکلی، پس از استفاده از دهانشویه، باید مدتی صبر کرد تا دهانشویه تأثیرش را بگذارد اما پس از گذشت این مدت می‌توانید به نکات زیر دقت داشته باشید:

از خوردن و آشامیدن مواد غذایی و نوشیدنی‌های اسیدی (مانند آب‌نبات، نوشابه‌های گازدار و مرکبات)، مواد غذایی رنگی (مانند چغندر، توت‌فرنگی و قهوه) و مواد غذایی چسبنده مانند آدامس و کارامل که به دندان‌ها چسبیده و باعث ایجاد پلاک می‌شوند اجتناب کنید. این مواد می‌توانند ضمن آسیب به مینای دندان، اثر دهانشویه را بکاهند.

• آب: بهترین گزینه برای نوشیدن پس از استفاده از دهانشویه آب است. آب به پاک‌سازی دهان کمک کرده و از خشک شدن آن جلوگیری می‌کند.
• شیر: کلسیم موجود در شیر باعث تقویت مینای دندان می‌شود.
• غذاهای نرم و خنثی: غذاهای نرم و خنثی مانند پوره سیب‌زمینی، ماست و نان تست هم گزینه‌های مناسبی برای مصرف بعد از استفاده از دهانشویه است.

اما درهرحال از یاد نبرید که اگر دهانشویه شما حاوی فلوراید است، بهتر است حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت پس از استفاده از آن، از خوردن یا آشامیدن خودداری کنید.

نکته مهم:

• مشورت با دندان‌پزشک: اگر می‌خواهید در مورد زمان مناسب برای خوردن یا نوشیدن پس از استفاده از دهانشویه اطلاعات دقیق‌تری کسب کنید، بهتر است با دندان‌پزشک خود تماس بگیرید؛ اما به‌طورکلی، صبر کردن برای مدتی کوتاه پس از استفاده از دهانشویه، به شما کمک می‌کند تا بیشترین تأثیرگذاری را از آن دریافت کنید.

چه زمانی باید از دهانشویه استفاده کنیم؟

حال که تا اینجا در مورد طریقه مصرف دهان شویه صحبت کردیم شاید این سؤال پیش بیاید که بهترین زمان برای استفاده از دهانشویه چه زمانی است؟

دهانشویه یک مکمل مناسب برای بهداشت دهان و دندان است، اما همچنانکه پیشتر گفتیم جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیست. بااین‌حال برای گرفتن بهترین نتیجه از مصرف آن بهتر است در زمان مناسب از آن استفاده کرد. برای استفاده از دهانشویه زمان مشخصی در طول شبانه‌روز نمی‌توان تعیین کرد، این بستگی به برنامه روزانه شما دارد و به ساعات خوردوخوراک و خواب شما وابسته است. بااین‌حال، به‌طورکلی دو زمان اصلی برای استفاده از دهانشویه پیشنهاد می‌شود:

پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: بهترین زمان برای استفاده از دهانشویه زمانی است که شما نخ دندان کشیده و مسواک زده باشید. پس از تمیزکاری دندان‌ها، دهانشویه می‌تواند ضمن از بین بردن باکتری‌های باقی‌مانده و ذرات غذا از لابه‌لای دندان‌ها، احساس تازگی و پاکیزگی را در دهان خود احساس کنید.

پس از مصرف غذاهای رنگی یا بدبو: استفاده از دهانشویه پس از مصرف غذاهایی که باعث تغییر رنگ دندان‌ها یا ایجاد بوی بد دهان می‌شود، می‌تواند این مشکلات را رفع کند.

به توصیه دندان‌پزشک: در برخی موارد، ممکن است دندان‌پزشک برای درمان بیماری‌های دهان و دندان، استفاده از دهانشویه خاصی را تجویز کند.

قبل از خواب: استفاده از دهانشویه قبل از خواب نیز مفید است، این کار به رفع خشکی دهان به‌خصوص اگر از خشکی دهان رنج می‌برید.

پس از هر وعده غذایی: استفاده از دهانشویه پس از هر وعده غذایی به کاهش اسیدیته دهان و جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک شایانی می‌کند.

به‌طور خلاصه، بهترین زمان برای استفاده از دهانشویه زمانی است که احساس می‌کنید به استفاده از آن نیاز دارید یا زمانی که دندان‌پزشک شما به شما توصیه کرده است.

مضرات استفاده بیش‌ازحد از دهانشویه چیست؟

مانند عموم محصولات بهداشتی، استفاده بیش‌ازحد از دهانشویه، علی‌رغم فوایدی که دارد، می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. برخی از مضرات استفاده بیش‌ازحد از دهانشویه به شرح زیر است:

• تغییر رنگ دندان‌ها: برخی از دهانشویه‌ها، به‌خصوص آن‌هایی که حاوی مواد رنگی هستند، می‌توانند سبب تغییر رنگ دندان‌ها بشوند.
• خشکی دهان: بسیاری از دهانشویه‌ها حاوی الکل هستند که استفاده از آن‌ها می‌تواند سبب خشکی دهان شود. خشکی دهان، پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهد.
• تغییر طعم و حس چشایی: استفاده طولانی‌مدت از دهانشویه ممکن است بر حس چشایی تأثیر بگذارد. این موضوع ممکن است باعث شود که طعم غذاها به‌درستی دریافت نشود.
• تجمع جرم: استفاده بیش‌ازحد از برخی دهانشویه‌ها می‌تواند سبب تجمع جرم بر روی دندان‌ها شود.
• تغییر تعادل باکتریایی دهان: دهانشویه‌ها باکتری‌های مضر دهان را از بین می‌برند، اما استفاده بیش‌ازحد از آن‌ها ممکن است باعث از بین رفتن برخی باکتری‌های مفید شود. این موضوع می‌تواند با برهم زدن تعادل باکتریایی دهان به رشد باکتری‌های مضر کمک کند.
• تحریک لثه‌ها: برخی از افراد ممکن است به مواد موجود در دهانشویه حساسیت داشته باشند. استفاده از دهانشویه می‌تواند باعث تحریک لثه‌های آن‌ها شود.

چه زمانی باید استفاده از دهانشویه را محدود کنیم؟

• دهانشویه‌های درمانی: دهانشویه‌های درمانی معمولاً برای دوره‌های کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند و استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها می‌تواند عوارضی را ایجاد کند.
• دهانشویه‌های حاوی الکل: اگر دهان شما خشک است یا به الکل حساسیت دارید، توصیه می‌شود به سراغ دهانشویه‌های بدون الکل بروید.
• کودکان: کودکان باید تحت نظر والدین و به مقدار توصیه‌شده از دهانشویه استفاده کنند.

چه زمانی باید به دندان‌پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت داشتن هرکدام از علائم زیر پس از استفاده از دهان‌شویه، باید به دندان‌پزشک مراجعه کنید:

• تغییر رنگ دندان‌ها
• خشکی شدید دهان
• سوزش یا درد در دهان
• تغییر در حس چشایی
• خونریزی لثه

سخن آخر

دهانشویه مکمل مفیدی برای حفظ بهداشت دهان و دندان است، اما استفاده بیش‌ازحد از آن ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد. قبل از استفاده از هر نوع دهانشویه بهتر است با دندان‌پزشک خود مشورت کنید تا نوع و مقدار مصرف مناسب آن برای شما تعیین کند.