سبکهای مختلفی از مد آندروژین در حال حاضر مورد توجه بسیاری از افرادی که به ظاهر خود اهمیت میدهند، قرار گرفته است. شاید شما تا به حال با اصطلاح “آندروژین” آشنا نشده باشید و آن را یک سبک جدید در دنیای مد و فشن تصور کنید؛ اما در واقع منشا اصلی این سبک به قرن هفدهم برمیگردد. با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی دقیق آندروژین و شرح تاریخچه آن تا به امروز بپردازیم.
مد آندروژین چیست؟
این کلمه دارای ریشه یونانی است و مفهوم آن در این زبان از دو کلمه مرد و زن گرفته شده است تا توصیف ویژگیهای فیزیکی مرد و زن را بیان کند. امروزه این سبک پوشش هیچ ارتباطی با مسائل جنسیتی ندارد و تنها بخشی از دنیای مد و فشن است. اگرچه آندروژین در دنیای امروز تنها نام سبکی از پوشش است؛ بلکه از نظر روانشناختی مفاهیم جدیدی را در حوزه ویژگیهای مردانه و زنانه آشکار میکند. در دهه ۱۹۷۰ برای اولین بار اطلاعات دقیقی در این راستا از طرف دانشمندان فعال در زمینه روانشناسی برای آندروژین معرفی شد.
تاریخچه آندروژین از گذشته تا به امروز
زادگاه مد آندروژین در بریتانیا و استرالیا
در طول تاریخ، سبکهای لباس پوشیدن توسط تعصبات اجتماعی به الگوهای جنسیتی ختم شده است؛ به طوری که فقط مردها اجازه پوشیدن شلوار را داشتند و هرگز زنان نمیتوانستند در استایلهای خود از شلوار استفاده کنند. اولین سرکشیهای استایل ظاهری، در بریتانیا و فرانسه خود را نشان داد و در ابتدا مد آندروژین تنها شکل خاصی از لباس پوشیدن در نظر گرفته میشد که یکی از روشهای ترجیحی برای برجسته کردن طبقه اشرافی جامعه به شمار میآمد. به همین دلیل میتوان گفت زادگاه مد آندروژین بریتانیا و استرالیا است که به تدریج در تمام جوامع ظاهر شد.
شروع انقلاب صنعتی و آندروژین
تمام ما با تغییر و تحولاتی که انقلاب صنعتی در سیاستهای اجتماعی افراد تاثیر گذاشت کم و بیش آشنا هستیم. این مورد در خصوص مد آندروژین هم وجود دارد. به این ترتیب زنان در دهه ۱۸۰۰ با شکل گیری انقلاب صنعتی، یونیفرمهایی را در محل کار به تن میکردند. این یونیفرمها از نظر طراحی و دوخت شباهت زیادی به لباس مردانه داشتند. به همین دلیل دیگر لازم نبود خانمها در طول روز تنها از دامن و پیراهن استفاده کنند بلکه اجبار به فعالیت در محیط کار باعث شد تا شلوار را به استایلهای روزمره خود اضافه کنند.
آندروژین در ارتش بریتانیا و آمریکا
بعد از اینکه خانمها مجبور به پوشیدن لباسهای مخصوص در محیط کار شدند، ارتشهای بریتانیا و آمریکا جاسوسان زن را به خدمت گرفتند. ارتش، آنها را مجبور به پوشیدن یونیفرمهای ویژه شامل ژاکت و شلوار کرده بود که در این حین با ظهور فعالان زن و معرفی پوشاک مردانه، جنبش مد آندروژین محبوبیت بسیار بالایی به دست آورد. این موارد سبب شد تا به تدریج زنان لباسهای مردانه را راحتتر انتخاب کنند؛ چون در کنار طراحی متفاوت، شلوارهای مردانه از نظر فعالیت بدنی و راحتی برای آنها عالی بود.
الیزابت اسمیت میلر طراح سبک آندروژین
الیزابت اسمیت میلر یکی از اولین طراحان بود که با ابداع سبک منحصر به فردی از شلوارهایی که بعدها “بلومر” نام گرفت، وارد جنبش مد آندروژین شد. الیزابت برای اولین بار این سبک منحصر به فرد خود را به پسر عمویش که مدافع حقوق آمریکایی و فعال اجتماعی بود انتقال داد. پسر عموی این طراح که یکی از چهرههای پیشرو در جنبش اولیه حقوق زنان به شمار میرفت، از تجربه پوشیدن شلوار در استایلهای روزمره زنانه بسیار تحت تاثیر قرار گرفت.
شروع جنگ جهانی اول
با شروع دهه ۱۹۰۰ در حوالی جنگ جهانی اول نقشهای سنتی جنسیت به سرعت محو شدند و این مورد تاثیر قابل توجهی بر صنعت مد گذاشت. در این زمان فعالان مد و فشن از جمله کوکو شنل استایلهای مختلفی که با استفاده از شلوارهای فاق بلند و مدل موی معروف باب بود را در صحنه نمایش ارائه کردند. این استایل و ظاهر در مدت زمان کوتاهی محبوبیت بسیار زیادی بین افراد مشهور به دست آورد. دهههای ۶۰ و ۷۰ میلادی که جنبش حق رای زنان اهمیت بالایی را به دست آورده بود، سبب شد تا لباسهای آندروژینی در رسانههایی مانند سینما، موسیقی و مهمانیهای گروهی محبوبیت زیادی را به دست آورد.
محبوبیت مد آندروژین در سالهای اخیر
نخستین بار در دهه ۱۹۷۰ بود که جیمی هندریکس در کنار صدای محبوب خود در موسیقی به خاطر انتخاب بلوزهای زنانه و کفشهای پاشنه بلند به شهرت جهانی رسید. همچنین علاوه بر این دیوید بووی و زیگی استارداست از جمله خوانندههایی بودند که از استایلهای منحصر به فرد و خارج از چارچوب جنسیتی در صحنههای نمایش استفاده میکردند.
این موضوع به قدری برای رسانهها جدید و تعریف نشده بود که خبرنگاران از دیوید در مورد جزئیات شخصیت او سوال کردند و جواب او بازتابی از ابهام جنسیتی خود بود. این جنبشها سبب شد تا مد آندروژین به کمک فرهنگ خوانندگان پاپ و ستارگان سینما به یک جریان اصلی در بین جوانان تبدیل شود.
در ابتدای سال ۱۹۶۸ بود که مجله نیویورک تایمز اصطلاح “یونیسکس” را ابداع کرد. صنعت مد بدون در نظر گرفتن جنسیت، سبکهای مختلفی را برای زنان و مردان ابداع کرد که فارغ از جنسیت همه میتوانستند از این لباسها استفاده کنند.
در آغاز قرن بیست و یکم نسل جدیدی از طراحان را میبینیم که تلاش میکنند مد آندروژین را پایه وصنعت قرار دهند. به طوری که امروزه شاهد استفاده از انواع استایلهای پسرانه در پوشاک دخترانه هستیم. دیگر استایلهای دخترانه تنها به دامنهای پفی و رنگی خلاصه نمیشود و پوشیدن انواع شلوارهای جین بوی فرند و … میتواند آنها را خوشحال کند.
مد آندروژین در استرالیا و بریتانیا به وجود آمد. با این سبک از استایل، زنان و مردان میتوانند بدون در نظر گرفتن جنسیت خود هر آنچه که به آن علاقه دارند را بپوشند. امروزه برندهای برتر جهان در زمینه تولید و طراحی پوشاک مردانه و زنانه آیتمهای مختلفی را فارغ از جنسیت در کلکسیونهای خود به نمایش میگذارند که نمادی از مد آندروژین است که در دهه ۱۷۰۰ میلادی به وجود آمد.