دهۀ ۸۰ شمسی دورانی بود که تعداد آثار سینمایی تولید شده افزایش پیدا نمود؛ در آن سال‌ها تولید فیلم‌های سینمایی به‌خصوص در ژانر کمدی به دلیل شرایط جامعه به اوج خود رسید؛ البته تعداد آثار ارزشمندی که در ژانر درام و ملودرام تولید شدند نیز کم نبوده و نویدی از سینمای پویای ایران می‌داد. در آن روزگاری که هنوز شبکه‌های اجتماعی و اینترنت افراد را درگیر خود نکرده بودند، سینما توانست به یک سرگرمی مهم میان خانواده‌ها تبدیل شود و همۀ اعضای خانواده را به سالن‌های سینما و یا پای تلویزیون و دستگاه‌های ویدئویی و سی دی پلیرها بنشاند تا اوقات خود را کنار هم بگذرانند.
همانطور که اشاره شد تعداد آثار تولید شده در این دهه بسیار بالا است به همین علت تصمیم گرفتیم تا فیلم‌های سینمایی تولید شده در دهۀ ۸۰ را در دو بخش به شما معرفی نماییم. فیلم‌های موجود در بخش اول و دوم این مجموعه مقاله، همه از برترین آثار سینمایی دهه هشتاد به‌حساب می‌آیند و بدون اولویت انتخاب شده‌اند. در این مقاله از بانی‌مگ به معرفی ۱۰ فیلم برتر سینمایی در بخش اول دهه ۸۰ پرداخته‌ایم.
سنتوری، روایت سقوط یک هنرمند!
کارگردان: داریوش مهرجویی
بازیگران: بهرام رادان، گلشیفته فراهانی، مسعود رایگان، رؤیا تیموریان، مائده طهماسبی، نادر سلیمانی
سال انتشار: ۱۳۸۹
برنده بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و بهترین بازیگر نقش اول مرد (بهرام رادان) در بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر یکی دیگر از محبوب‌ترین فیلم‌های دهه ۸۰ است که با موسیقی اردوان کامکار و صدای محسن چاووشی تبدیل به اثری ویژه شده است. فیلم سینمایی سنتوری روایت هنرمندی به نام علی سنتوری است که به دلیل مذهبی بودن خانواده‌اش مجبور به انتخابی میان خانواده و موسیقی می‌شود؛ او سنتور را انتخاب می‌کند و از خانواده ترد می‌شود.
علی سنتوری در روزهای موفقی که در کارش تجربه می‌کند، ازدواج می‌کند اما زندگی شیرین او با گرفتار شدنش در دام اعتیاد، پس از مدت کوتاهی به تلخی می‌رسد و گذران زندگی برای او دشوارتر از همیشه می‌شود. این فیلم قابل‌تأمل به زیبایی به موضوع سقوط هنرمند در جامعه پرداخته است.
چهارشنبه سوری، انزوا در میان جمع!
کارگردان: اصغر فرهادی
بازیگران: هدیه تهرانی، ترانه علیدوستی، حمید فرخ نژاد، پانته آ بهرام، هومن سیدی، سحر دولتشاهی
سال انتشار: ۱۳۸۴
فیلم سینمایی چهارشنبه سوری در بیست و چهارمین دورۀ جشنواره سینمایی فیلم فجر توانست جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، جایزه بهترین کارگردانی، جایزه بهترین تدوین و جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن (هدیه تهرانی) را به دست آورد. چهارشنبه سوری به‌عنوان یکی از آثار قابل ستایش اصغر فرهادی کارگردان پرافتخار سینمای ایران، جوایز بین‌المللی بسیاری ازجمله جایزه هوگو طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو را به دست آورده است.
اصغر فرهادی در فیلم سینمایی چهارشنبه سوری تنهایی و دوری آدم‌ها را هدف قرار داده و با ترکیب این اتفاق با فضای پرالتهاب چهارشنبه سوری که به انفجار ترقه‌ها تبدیل شده، فضای جذاب فیلم را خلق کرده است. داستان فیلم در روز چهارشنبه سوری اتفاق می‌افتد و دختری برای نظافت به خانه‌ای می‌رود که فضایی پرتنش و غمناکی دارد …
من ترانه ۱۵ سال دارم
کارگردان: رسول صدرعاملی
بازیگران: ترانه علیدوستی، مهتاب نصیرپور، حسین محجوب
سال انتشار: ۱۳۸۱
فیلم سینمایی من ترانه ۱۵ سال دارم را باید یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است که در بیستمین جشنواره سینمایی فیلم فجر توانست سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (مشترک برای کامبوزیا پرتوی و رسول صدرعاملی)، بهترین بازیگر نقش اول زن (ترانه علیدوستی) را تصاحب کند. این فیلم همچنین در جشنواره‌های خارجی توانست خوش بدرخشد و در جشنواره‌های فیلم لوکارنو سوئیس، تسالونیکی یونان و بریزبن استرالیا جوایز مهمی را دریافت نماید.
این فیلم روایت دختر نوجوانی به نام ترانه است که مادرش را در کودکی از دست داده و پدرش در زندان به سر می‌برد. او با پسر پولداری که به او پیشنهاد ازدواج داده، صیغه محرمیت می‌خواند اما پس از مدتی پسر او را ترک کرده و به خارج از کشور می‌رود. درحالی‌که ترانه از آن پسر حامله است و از آنجایی که فقط بین آن‌ها صیغه‌ای قرائت‌شده و اسم ترانه در شناسنامه پسر نیست او نمی‌تواند ثابت کند پدر نوزاد در شکمش همان پسر است.
کنعان، مهاجرت دلیلی برای پایان دادن به ۱۰ سال زندگی مشترک!
کارگردان: مانی حقیقی
بازیگران: محمدرضا فروتن، ترانه علیدوستی، بهرام رادان، افسانه بایگان، حسن معجونی
سال انتشار: ۱۳۸۶
کنعان یکی از فیلم‌های محبوب دهه هشتاد شمسی است که با قلم اصغر فرهادی و مانی حقیقی و همچنین کارگردانی مانی حقیقی در کنار حضور بازیگرانی که هرکدام از ستاره‌های آن دهه محسوب می‌شدند، تولید شده است. فیلم سینمایی کنعان قصۀ جدایی زن و شوهری به نام مینا (با بازی ترانه علیدوستی) و مرتضی (با بازی محمد رضا فروتن) است که پس از ۱۰ سال زندگی مشترک به دلیل تصمیم مینا برای مهاجرت، رابطۀ آن‌ها به بن‌بست می‌خورد.
فیلم سینمایی هیچ، پرخوری یک مرد معمولی!
کارگردان: عبدالرضا کاهانی
بازیگران: مهدی هاشمی، باران کوثری، پانته‌آ بهرام، احمد مهران فر، مهران احمدی، مرضیه برومند
سال انتشار: ۱۳۸۸
فیلم سینمایی هیچ را باید یکی از متفاوت‌ترین فیلم‌های دهۀ ۸۰ دانست که در اواخر این دهه ساخته و اکران شد. ترکیب بازیگران حرفه‌ای در فیلمی که کارگردانی‌اش را عبدالرضا کاهانی بر عهده داشته باشد، بی‌شک اثری قابل‌تأمل و ارزشمند را می‌سازد. هیچ روایت مردی است که اشتهای بیش‌ازحد کاذبی دارد و پرخوری می‌کند؛ او تصمیم می‌گیرد که با زنی از قشر ضعیف جامعه به لحاظ اقتصادی، ازدواج کند و سرپرستی خانواده او را بر عهده بگیرد اما این پرخوری او نارضایتی اطرافیانش را به همراه دارد.
مارمولک، روایتی از رضا مثقالی معروف!
کارگردان: کمال تبریزی
بازیگران: پرویز پرستویی، بهرام ابراهیمی، شاهرخ فروتنیان، رضا سعیدی، مهران رجبی
سال انتشار: ۱۳۸۳
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و بهترین فیلمنامه در بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر، یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های سینمایی دهه ۸۰ سینمای ایران است که همچنان پس از گذشت حدود دو دهه، محبوبیت بسیار بالایی دارد. فیلمنامه‌ای کمدی با موضوعی نو در کنار بازی ماندگار پرویز پرستویی سبب شده تا مارمولک در دستۀ محبوب‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران قرار بگیرد.
رضا مثقالی معروف به رضا مارمولک (با بازی پرویز پرستویی) یک دزد سابقه‌دار است که در زندان مجروح می‌شود و پس از انتقال به بیمارستان با لباس یک روحانی فرار می‌کند. پوشیدن لباس روحانیت اتفاقاتی را برای رضا مارمولک رقم می‌زند که منجر به خودشناسی می‌شود.
فیلم سینمایی آفساید، ورود بانوان به ورزشگاه ممنوع!
کارگردان: جعفر پناهی
بازیگران: سیما مبارک شاهی، شایسته ایرانی، محسن تنابنده، آیدا صادقی، محمد خیرآبادی
سال انتشار: ۱۳۸۴
پنجمین ساختۀ بلند سینمایی جعفر پناهی هیچ‌وقت در ایران امکان اکران پیدا نکرد و جعفر پناهی به دلیل ساخت این فیلم ممنوع الکار شد. این فیلم پس از پخش جهانی به سینمای خانگی راه یافت و مخاطبان بسیاری پیدا نمود. شاید اگر آفساید امکان اکران در سینماهای ایران را در آن سال پیدا می‌کرد، به دلیل نگاهی آگاهانه به مسئله ورود زنان به ورزشگاه و در نگاهی کلی‌تر نگاه به زنان در جامعه بی‌شک به یکی از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران تبدیل می‌شد.
فیلم سینمایی آفساید روایت دخترانی است که برای تماشای بازی ایران و بحرین در ورزشگاه آزادی دست به اقداماتی می‌زنند تا بتوانند خود را به درون ورزشگاه برسانند. آن‌ها هرکدام با لباسی مبدل سعی می‌کنند وارد ورزشگاه شوند اما تعدادی از آن‌ها به دلیل ممنوعیت ورود بانوان به ورزشگاه‌ها دستگیر می‌شوند و از تماشای بازی منع می‌گردند.
وقتی همه خوابیم، آخرین اثر سینمایی بهرام بیضایی!
کارگردان: بهرام بیضایی
بازیگران: مژده شمسایی، علیرضا جلالی تبار، مجید مظفری، هدایت هاشمی، شقایق فراهانی، سحر دولتشاهی
سال انتشار: ۱۳۸۷
آخرین فیلم سینمایی بهرام بیضایی در ایران قبل از مهاجرتش، فیلم سینمایی وقتی همه خوابیم است که در نوروز سال ۱۳۸۸ با استقبال بالایی در اکران مواجه شد. این فیلم روایت زندگی چکامه چمانی (با بازی مژده شمسایی) است که همسر و فرزندش را در تصادف اتومبیل از دست داده و پس از مدتی با فردی که تازه از زندان آزاد گشته آشنا می‌شود. او از طرفی با فشار وکیل خانواده راننده برای دادن رضایت مواجه شده است و از طرفی با آمدن فردی که تازه از زندان آزاد شده اتفاقات جدیدی را پیش روی خود می‌بیند.
فیلم سینمایی بوتیک، روایت عشقی نافرجام!
کارگردان: حمید نعمت الله
بازیگران: محمدرضا گلزار، گلشیفته فراهانی، رضا رویگری، حامد بهداد، یوسف تیموری
سال انتشار: ۱۳۸۲
برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بیست و دومین جشنواره فیلم فجر یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های دهه ۸۰ است که مخاطبان بسیاری را به سینماها آورد. گلشیفته فراهانی برای بازی در این فیلم عاشقانه برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره سه قاره فرانسه شد. فیلم سینمایی بوتیک روایت دختری به نام اتی (با بازی گلشیفته فراهانی) است که خانواده‌ای فقیر دارد و از خانه گریخته و به همراه دوستانش خانه‌ای اجاره کرده که اجاره آن را نتوانسته بپردازد. در این میان پسری به نام جهانگیر (با بازی محمدرضا گلزار) که عاشق اتی شده است سعی دارد تا به او کمک کند اما دردسرهایی برای خود می‌سازد.
فیلم سینمایی گیلانه، مادری برای ایران!
کارگردان: رخشان بنی اعتماد، محسن عبدالوهاب
بازیگران: فاطمه معتمدآریا، بهرام رادان، باران کوثری، ژاله صامتی، شاهرخ فروتنیان
سال انتشار: ۱۳۸۴
گیلانه یکی از بهترین فیلم‌های دهه هشتاد سینمای ایران است که جایزه ویژه هیئت‌داوران را از جشنواره فیلم فجر توانست به دست آورد. این فیلم نگاهی دقیق به‌روزهای جنگ و خسارات پس‌ازآن می‌اندازد. گیلانه (با بازی فاطمه معتمد آریا) مادری فداکار و دلسوز است که پس از پایان جنگ به پرستاری از پسرش اسماعیل که دچار عارضه نخاعی در جنگ شده، مشغول شده و در حسرت ازدواج فرزندش روزگار می‌گذراند.
در این مقاله تلاش کردیم تا ۱۰ فیلم برتر سینمای ایران در دهه ۸۰ را به شما معرفی نماییم. همانطور که اشاره شد، معرفی بخش دوم فیلم‌های این دهه در مقاله‌ای دیگر صورت می‌گیرد. نظر شما در مورد فیلم‌های معرفی شده چیست؟ نظراتتان را با ما در میان بگذارید.
نظرات 2
خیلی عالی بود ممنونم از شما🤩
واقعا فیلم های سینمایی دهه هشتاد فوق العاده بودن