انواع ساعت مچی : راهنمای خرید ساعت مچی مکانیکی، نبضی و کوارتز
اگر به دنبال خرید یکی از انواع ساعت مچی، یا یکی از طرفداران آن هستید و تقریبا هیچ چیز در مورد آن نمی‌دانید، در این مقاله از سازوکار انواع ساعت مچی کوارتز، مکانیکی و نبضی، مزایا و معایب هریک و امکانات و ویژگی‌های خاص آن‌ها خواهیم‌گفت.
ساز و کار حرکتی / موتور ساعت Watch Movements
هنگامی که شروع به شناخت ساعت‌ها می‌کنید، کلمه‌ای که زیاد با آن مواجه می‌شوید، Movements است. این کلمه تنها حرکت عقربه‌ها را شامل نمی‌شود بلکه دربرگیرنده‌ی مفهومی وسیع‌تر از این‌هاست و در واقع اساس و بنیاد ساز و کار حرکتی و موتور اصلی ساعت را در بر میگیرد که به “قلب ساعت” مشهور است.
انواع ساعت مچی بر اساس ساز و کار حرکتی و موتور، به ۳ دسته تقسیم می‌شود :
- ساعت مکانیکی Mechanical
- ساعت نبضی / اتوماتیک Automatic
- ساعت کوارتز Quartz
در ادامه، تفاوت انواع ساعت مچی را توضیح خواهیم داد و مزایا و معایب آن‌ها را عنوان خواهیم کرد.
-
ساعت مکانیکی Mechanical Watch
ساعت مکانیکی یکی از انواع ساعت مچی است که انرژی ساز و کار آن از یک سیم تاب‌دار ۹ الی ۱۳ اینچی می‌آید. در واقع خم شدن و باز شدن مداوم این سیم، حرکت عقربه‌ها را نتیجه می‌دهد. این اساس ساز و کار داخلی این ساعت‌هاست اما همه‌ی ساعت‌های مکانیکی یکسان نیستند و بر اساس کیفیت و دقت در جزئیات ساختار خود، متفاوت‌اند.
بسیاری از طرفداران اصیل و قدیمی ساعت، ساعت‌های مکانیکی را نسل برتر و با اصالت ساعت می‌دانند. برای این اشخاص، یک ساعت مچی، فقط وسیله‌ای برای تشخیص زمان نیست، بلکه راهی برای نشان دادن احترام به تاریخ و دست سازه های بشر است.
مزایای ساعت مکانیکی
- عدم نیاز به باتری : از آنجا که این نوع ساعت به صورت کوکی طراحی شده است، شما هرگز به یک تعمیرگاه ساعت برای تعویض باتری آن مراجعه نخواهید کرد. فقط هر زمان که از کار افتاد، کوک کنید !
- حرکت یکنواخت : برای بسیاری از مردم گردش روان و یکنواخت عقربه‌های ساعت، بسیار خوشایند‌تر از “تیک تیک” کوارتز است. اگر شما نیز جزء این دسته‌اید، ساعت مکانیکی را انتخاب کنید.
- شخصیت : مهندسی و نحوه کارکرد ساعت‌های مکانیکی بسیار هیجان انگیز است. ساعتی به دست دارید که در داخل آن، چرخ‌دنده‌ها و سیم‌های کوچک با هم کار میکنند تا زمان را به شما نشان دهند. بله، کسی آن ها را نمی‌بیند، اما اینکه ساعت‌سازی زمان و انرژی زیادی را برای ساخت مکانیزمی صرف کرده‌است که زمان را به شما ارائه می‌دهد، بسیار دلربا و افسونگر است. به هر حال، اگر دست سازه‌های بشر از نظر شما قابل ستایش‌اند، در افزودن یک ساعت مکانیکی به کلکسیون خود تردید نکنید.
- ارتباط : برای بسیاری از مردم، یکی از جاذبه‌های ساعت‌های مکانیکی این است که باید کوک شوند تا کار کنند ! درباره چیزی مانند یک نوع مراسم صحبت می‌کنیم، مراسم کوک کردن ساعت در انتهای روز که شما را با زمان در ارتباط نگه می‌دارد ! چیزی که شاید آن را در پدربزرگ‌هایمان دیده باشیم : حس زنده نگه‌داشتن یکی از دارایی‌هایمان !
معایب ساعت مکانیکی
- نیاز به کوک : همون‌طور که در بالا گفته شد، از نظر عده‌ای، این ویژگی می‌تواند جذاب باشد، اما برخی دیگر آن را مایه‌ی دردسر می‌دانند.
- حساس به محیط : از آنجایی که ساز و کار حرکتی یک ساعت مکانیکی وابسته به سیم‌ها و چرخ‌دنده‌های ظریف داخل آن است، تعجبی ندارد که نسبت به محیط حساس باشد. رطوبت، گرد و خاک، ضربه و مغناطیس، ۴ دشمن معروف ساعت‌های مکانیکی هستند. خوشبختانه بیش‌تر پیشرفت‌های مدرن موجب طراحی‌های قدرتمند‌تر شده‌اند، اما به هر حال مراقبت در برابر این فاکتور‌ها برای ساعت‌های مکانیکی ضروری است. اگر به صورت روزمره در معرض موارد فوق قرار می‌گیرید، می‌توانید یک ساعت کوارتز را برای مصارف روزمره انتخاب کنید و ساعت مکانیکی را برای موقعیت‌های رسمی‌تر نگه دارید.
- کاهش دقت عملکرد در گذر زمان : با اینکه یک ساعت مکانیکی خوش ساخت، زمان را با دقت ۹۹٫۹۹۹% نشان می‌دهد که معنی آن خطای ۱ ثانیه در روز است، اما دقت عملکرد این مدل ساعت، با گذر زمان کاهش می‌یابد که به معنی مراجعه هر ۵-۱۰ سال به تعمیرگاه برای تنظیم موتور خواهد بود. البته فاکتورهای محیطی و کیفیت ساخت ساعت بر این بازه‌ی زمانی تاثیر بسزایی دارد.
- قیمت بالا : همه‌ی آن هنرنمایی در مهندسی ساخت ساعت مکانیکی، به ارزش و قیمت آن می‌افزاید. این رقم در اکثر موارد چیزی بالای ۵۰۰ دلار و گاها چندین برابر آن خواهد بود !
-
ساعت نبضی / اتوماتیک Automatic Watch
یکی دیگر از انواع ساعت مچی، ساعت نبضی یا اتوماتیک است که بسیار شبیه به ساعت مکانیکی عمل می‌کند، درست مانند آن از سیم‌ها و چرخ‌دنده‌های پیچیده تشکیل شده‌است که عقربه‌های ساعت را به حرکت وا می‌دارند. تنها تفاوت ساعت نبضی این است که نیازی به کوک شدن به صورت دستی ندارد. ساعت‌های اتوماتیک، همان‌گونه که از نامشان پیداست، به صورت اتوماتیک از حرکات روزانه شما کوک می‌شوند !
چگونه یک ساعت نبضی / اتوماتیک از حرکات روزانه ما کوک می‌شود؟
یک وزنه بسیار کوچک در ساعت کار گذاشته شده‌است که با حرکات روزانه‌ما حرکت می‌کند و در حین حرکت سیم تاب‌دار را کوک می‌کند. این نوع از ساعت‌ها مکانیزمی نیز برای جلوگیری از حرکت و فشار بیش از حد وزنه به سیم دارند. چنانچه از ساعت نبضی خود استفاده نمی‌کنید، احتمالا از ابزاری به نام کوک کننده استفاده می‌کنید. کوک کننده ابزار کوچکی است که ساعت نبضی شما را طی حرکات چرخشی، تکان می‌دهد تا کوک شود یا کوک بماند.
مزایای ساعت نبضی / اتوماتیک
- عدم نیاز به باتری و کوک دستی : با توجه به ساختار مشابه این نوع ساعت با انواع مکانیکی، این ساعت‌ها نیز نیازی به باتری ندارند و علاوه بر آن، نیاز به کوک نیز ندارند و با حرکات روزانه صاحب خود، به صورت اتوماتیک کوک می‌شوند.
- حرکت یکنواخت : درست مانند ساعت‌های مکانیکی، در ساعت‌های اتوماتیک نیز عقربه‌ها به شکل روان حرکت میکنند نه به صورت ” تیک تیک”!
- شخصیت : همان مقدار مهندسی و زمان صرف شده در ساعت‌های مکانیکی، صرف این نوع ساعت‌ها نیز شده‌است.
معایب ساعت نبضی / اتوماتیک
- حساس به محیط : ساعت نبضی نیز به همان فاکتورهای محیطی رطوبت، گرد و خاک، ضربه و مغناطیس حساس‌اند و در برابر آن‌ها نیاز به مراقبت دارند.
- نیاز به کوک‌کننده : ساعت‌های اتوماتیک تا زمانی که استفاده شوند، نیاز به کوک ندارند، اما همان‌گونه که گفته شد، در زمانی که استفاده نمی‌شوند، متوقف می‌شوند و برای ادامه کار نیاز به کوک‌کننده یا تنظیم و استفاده مجدد دارند.
- کاهش دقت عملکرد در گذر زمان : مانند ساعت‌های مکانیکی، دقت عملکرد این مدل از انواع ساعت مچی نیز، با گذر زمان کاهش می‌یابد که به معنی مراجعه هر ۵-۱۰ سال به تعمیرگاه برای تنظیم موتور خواهد‌بود. البته فاکتورهای محیطی و کیفیت ساخت ساعت بر این بازه‌ی زمانی تاثیر زیادی دارد.
- قیمت بالا : دقیقا مانند ساعت‌های مکانیکی، هنر دست و مهندسی ارزان نیست !
-
ساعت کوارتز Quartz Watches
اگر یک فرد معمولی هستید، به احتمال زیاد، یک ساعت کوارتز روی مچ‌تان بسته شده‌است، چرا که ساعت‌های کوارتز به طرز شگفت‌آوری دقیق هستند و علاوه بر آن، قیمتی منطقی و قابل پرداخت دارند.
به جای سیم تاب‌دار، ساعت کوارتز از الکتریسیته‌ی یک باتری استفاده می‌کند. این باتری، الکتریسیته را به یک کریستال کوارتز منتقل می‌کند و موجب می‌شود تا در هر ثانیه ۳۲۷۶۸ بار بلرزد، این لرزه‌ها به یک پالس تبدیل شده و موجب می‌شود که عقربه ثانیه شمار به اندازه ۱ ” تیک ” حرکت کند، و این ماجرای پشت حرکت تیک تیک عقربه‌های کوارتز در مقابل حرکت روان عقربه‌های ساعت نبضی و مکانیکی است.
به دلیل ساختار داخلی ساعت کوارتز و وابستگی آن به الکتریسیته به جای چرخ دنده‌ها، این ساعت دقیق‌تر و مقاوم‌تر در برابر ضربه‌هاست. به همین دلیل است که ساعت‌های ورزشی از نوع کوارتز هستند.
ساعت کوارتز ارزان‌ترین مدل از انواع ساعت مچی است، به گونه‌ای که حتی با قیمت ۴ دلار می‌توانید یکی از آن‌ها را داشته‌باشید. مطمئنا اگر ساعتی با امکانات و کیفیت بالاتر بخواهید، باید قیمتی بیش از این‌ها بپردازید !
مزایای ساعت کوارتز
- دقت بالا : کوارتز، با اختلاف، دقیق‌ترین ساز و کار حرکتی در انواع ساعت مچی است.
- نگهداری آسان : ساعت کوارتز به جز تعویض باتری، توقع توجه و مراقبت دیگری از شما ندارند !
- دوام بالا : ساختار کوارتز ساختار چرخ‌دنده‌ها، سیم‌ها و قطعات کوچک در حال حرکت نیست، بنابر‌این، به هیچ عنوان نگران حرکات ناگهانی و شدید خود نباشید. ساعت‌های کوارتز در واقع انقلابی برای تبدیل ساعت از استایل اشرافی و رسمی به استایل روزمره و ورزشی است.
- قیمت مناسب : شما می‌توانید تنها با چند دلار یک ساعت کوارتز بخرید. البته ساعت‌های کوارتز گرانی هم در بازار وجود دارند که ظاهر و امکانات خاصی را ارائه می‌دهند.
معایب ساعت کوارتز
- عدم حرکت روان عقربه‌ها : برای افرادی که شیفته‌ی حرکت روان عقربه‌های ساعت‌های مکانیکی و اتوماتیک هستند، حرکت تیک تیک عقربه‌ها در ساعت کوارتز چندان دلچسب نیست.
- کمتر رمانتیک : بزرگترین ایرادی که اغلب کلکسیونرهای ساعت به ساعت کوارتز وارد میکنند، فقدان روح تاریخ، هنر و مهندسی در آن‌هاست. آن‌ها این ساعت‌ها را ” بی‌شناسنامه ” می‌دانند!
ویژگی و امکانات پیشرفته ساعت‌های مچی Watch Complications
یک ساعت مچی علاوه بر نمایش زمان، می‌تواند امکانات پیشرفته‌ی دیگری داشته باشد. امکاناتی مانند نمایش تاریخ، شب و روز ، زنگ هشدار، نشانگر باتری و کورنوگراف از این دسته‌اند.
کرنوگراف Chronograph چیست؟
کورنوگراف، یک سیستم زمان کاملا مستقل است. غالبا ساعت‌هایی که دارای کورنوگراف هستند، سه صفحه کوچک جداگانه در صفحه‌ی اصلی ساعت دارند. در کناره‌ی این ساعت‌ها ۲ دکمه وجود دارد که معمولا دکمه بالایی برای شروع و توقف Start/Stop و دکمه پایینی برای شروع مجدد Reset طراحی شده‌اند.
دور سنج ( تاکومتر ) Tachymeter چیست؟
در برخی ساعت‌ها، کورنوگراف با یک دور سنج ( تاکومتر ) ترکیب شده‌است. این ساعت ها در محیط قاب خود نوار مدرجی دارند.
استفاده توامان از کورنوگراف و تاکومتر موجب می‌شود که بتوانید چیزهای مفیدی مانند سرعت، مسافت و … را اندازه گیری کنید.
اینکه چه تعداد و کدام امکانات را روی ساعت خود می‌خواهید، به اولویت‌هایتان بستگی دارد. طراحی انواع ساعت مچی رسمی، معمولا ساده، مینیمال و بدون امکانات جانبی است، اما ساعت‌های ورزشی، اسپرت و روزمره، معمولا امکانات پیچیده‌تری دارند.
